Bir çok kullanıcı komut yazmayı sıkıcı ya da hataya eğilimli bulabilir. Bu yavaş ve dikkatsiz kullanıcılar için doğru sayılabilir. Ama linux komut satırı bunu ortadan kaldırmak için pek çok yardımcı araç sunar. Bunlardan ilki komut tamamlama özelliğidir. Komutların ya da dosya isimlerinin bir kısmını yazıp “tab” tuşuna basarsanız linux sizin için tamamlar. Eğer birden fazla seçenek mevcutsa bir bip sesi çıkararak size mevcut seçenekleri sunar.

Çoğu temel linux komutu mv, cp, ls gibi kısadır ama bazıları traceroute, sane-find-scanner gibi uzun olabilir, bu durumda komut tamamlama özelliği size yazarken zaman kazandırır. Bash ve tcsh gibi çoğu güncel linux kabuğu(shell) komut ve dosya ismi tamamlamayı destekler.

 

Yıldızlara bakarak etrafta dolaşan insanları görmekten mutluyum ama ben yere bakıyorum ve düşmeden önce çukurları düzeltmek istiyorum…

“Linus Torvalds”

 

Bir diğer yardımcı kabuk kısayolu tarihçe(history) özelliğidir. Tarihçe yazdığınız her komutu “~/.bash_history ” dosyasında saklar. Burada kayıtlı komutları yani daha önce kullandığınız komutları tekrar kullanmak isterseniz yukarı ok tuşuna basarak daha önce kullandığınız komutlara ulaşabilrsiniz. Shell’de kullandığınız tarihçenizde kayıtlı komutlara ulaşmak için Yukarı ok tuşunu ya da Ctrl+P kısayolunu (önceki), Aşağı Ok tuşunu ya da Ctrl+N kısayolunu (sonraki) kullanabilirsiniz. Bir başka yol da tarihçe dosyasından arama yaparak istediğiniz komuta ulaşmaktır. Ctrl+R kısayolu ile geriye doğru arama yapabilir, Ctrl+S ile ileri doğru arma yapabilirsiniz. Siz harfleri yazdıkça ilgili komutlar ekrana gelecektir. Aynı komut farklı parametrelerle kullanılmışsa aradığınızı bulmak için Ctrl+R ya da Ctrl+S tuşuna tekrar tekrar basarak ilgili diğer komutlar arasında gezebilirsiniz. Eğer arama yapmaktan vazgeçer ve komut satırına geri dönmek isterseniz Ctrl+G kısayolunu kullanabilirsiniz.

Tarihçede istediğiniz komutu bulduktan sonra onu kullanacağınız yeni şekle düzenlemek isteyebilirsiniz:

  • Ctrl+A ile satırın başına, Ctrl+E ile satırın sonuna gidebilirsiniz.
  • Ctrl+B ya da sol ok tuşuyla bir karakter sola, Ctrl+F ya da sağ ok tuşuyla bir karakter sağa hareket edebilirsiniz.
  • Ctrl+sağ ok ile ya da ESC’den sonra F ile bir kelime sağa, Ctrl+sol ok ile ya da ESC’den sonra B ile bir kelime sola hareket edebilirsiniz.
  • Ctrl+D ile ya da Delete tuşuyla kursörün altındaki karakteri silebilirsiniz.
  • Backspace tuşu ile kursörün solundaki karakteri silebilirsiniz.
  • Ctrl+K kısayolu ile kursörden satır sonuna kadar olan herşey silinir.
  • Ctrl+X kısayolundan sonra Backspace tuşuna basarsanız kursörden satırın başına kadar olan herşey silinir.
  • Ctrl+T kısayolu ile kursörün solunda bulunan son iki karakterin yeri değiştirilir.
  • ESC ‘den sonra T tuşuna basarsanız da kursörden önceki iki kelimenin yeri değiştirilir.
  • ESC’den sonra U tuşuna basarsanız kursörden satır sonuna kadar olan karakterleri büyük harfe çevirirsiniz,
  • ESC’den sonra L tuşuna basarsanız kursörden satır sonuna kadar olan karakterleri küçük harfe çevirirsiniz.
  • ESC’den sonra C tuşuna basarsanız kursörün altındaki ya da bir sonraki kelimenin ilk harfini büyük harfe çevirirsiniz.
  • Ctrl+X’den sonra Ctrl+E kısayoluna basarsanız $FCEDIT ya da $EDITOR ortam değişkeninde tanımlanmış olan text editörü çalışır.
  • “history” komutu kullandığınız son 500 komutu listeler.
  • “history -c” komutu ise tarihçenizi siler.

 

Alıştırma Yapalım

Komutları Düzenleme

  1. Sıradan bir kullanıcı ile giriş yapın.
  2. mkdir test komutu ile geçici bir klasör oluşturun.
  3. cd test komutu ile oluşturdupunuz klasöre geçin.
  4. touch bir iki üç dört beş yazarak bir kaç tane geçici dosya oluşturun. Bu komut bir, iki, üç, dört ve beş isimlerinde 5 tane boş dosya oluşturur.
  5. ls -l b yazın ve Enter’a basmadan Tab tuşuna basın. Sistem sizi bir biplemeyle uyaracaktır ya da bir ve beş isimli dosyaları görüntüleyecektir. Bu komutunuzu tamamlamak için size b ile başlayan dosyaların isimlerini verir.
  6. i yazın ve yine Enter’a basmadan Tab tuşuna basın. Bu kez komut bir dosyasını işaret edecek şekilde tamamlanacaktır. Şimdi Enter ile komutunuzu çalıştırabilirsiniz.
  7. Yukarı ok tuşuna basın. Bir önceki yazdığınız komutunuzu göreceksiniz.
  8. Ctrl+A tuş kombinasyonu ile satırın başına gidin.
  9. Bir kez sağ ok tuşuna basın ve es yazın. Komutunuz şimdi less -l bir olacaktır.
  10. Sağ ok tuşuna bir kez basın ve üç kez delete tuşuna basın. Komutunuz şimdi less bir olacaktır. Enter’a basarak bir dosyasının içeriğini ekranınıza yazdırabilirsiniz.
  11. Q tuşuna basarak less programından çıkın.